Bez znieczulenia (1978), reż. Andrzej Wajda, dramat obyczajowy, polityczny, Polska, 125 min.
Przygnębiający obraz polskiej rzeczywistości politycznej i społecznej drugiej połowy lat 70. XX wieku, a zarazem krytyczna diagnoza postaw w czasie opresji ze strony panującego systemu. Nagle opuszczony przez wszystkich człowiek sukcesu, popularny reporter (wzorowany na Ryszardzie Kapuścińskim), któremu rozpada się życie rodzinne i zawodowe, postawiony jest w sytuacji kafkowskiej, tracąc wiarę i sens życia. W pracy zostaje zaszczuty przez młodszego kolegę, a w domu słyszy od żony, że ta składa wniosek o rozwód.
Znakomita interpretacja Zbigniewa Zapasiewicza nadała tej postaci tragizm, ale także pewną niejednoznaczność, sygnalizując jego wcześniejszy współudział w beneficjach systemu, który niewidzialnym mechanizmem dopuszcza do apanaży, by bez zapowiedzi bezwzględnie niszczyć.
Jeden z najważniejszych filmów kina moralnego niepokoju, skupiający się na aktualnych problemach politycznych i autentycznych bolączkach społeczeństwa, takich jak destrukcyjne dla jednostki siły i błędy systemu. Wajda, na przykładzie bohatera Mateusza Birkuta – rekordzisty w układaniu cegieł na budowie – opowiada o tym, jak powstaje mit. Epicka struktura obrazu jest nawiązaniem do narracji jednego z najważniejszych amerykańskich filmów Obywatel Kane (1941) Orsona Wellesa.
Film zdobył m.in. nagrodę dziennikarzy na FPFF w Gdańsku 1977 i nagrodę FIPRESCI MFF w Cannes 1978.
Prelekcja i dyskusja: prof. dr hab. Mirosław Przylipiak – filmoznawca, tłumacz, historyk i teoretyk filmu, profesor w Zakładzie Filmu i Mediów Uniwersytetu Gdańskiego. Prodziekan ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej. Pomysłodawca i 1.Dyrektor Centrum Filmowego Uniwersytetu Gdańskiego im. Andrzeja Wajdy. Autor wielu książek z zakresu teorii kina polskiego i światowego, m.in. Kino stylu zerowego. Z zagadnień estetyki filmu fabularnego (1994; 2016), Kino najnowsze (1999, wraz z Jerzym Szyłakiem), Poetyka kina dokumentalnego (2000; Nagroda im. Bolesława Michałka dla najlepszej książki filmowej roku).
