W repertuarze Centrum Filmowego nie mogło zabraknąć miejsca dla naszego patrona ― Andrzeja Wajdy, jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów, twórcy o licznych powiązaniach z Gdańskiem. Filmy fabularne Wajdy cenione są zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej. Mniej znane, choć nie mniej godne uwagi, są filmy dokumentalne reżysera, oscylujące wokół tematyki kina, malarstwa czy teatru.
Podczas przeglądu Wajda Docs zaprezentujemy twórczość dokumentalną Wajdy, która dotychczas nie zagościła na dużym ekranie. Pokażemy także filmy portretujące samego artystę oraz jego dorobek.
Pierwszego dnia przeglądu przyjrzymy się postaci Wajdy i jego twórczości oczami współpracowników oraz bliskich artysty. Drugi dzień przeglądu upłynie pod znakiem malarstwa, rzeźby oraz kina. Ostatni dzień przeglądu zostanie w całości poświęcony filmom skupionym na tematyce teatralnej.
Dodatkowo w sobotę odbędzie się pokaz specjalny zupełnie niedostępnego filmu Andrzej Brzozowskiego: Sygnowane: Andrzej Wajda.
Oprócz projekcji odbędą się również dyskusje z udziałem widowni oraz prelekcje.
Na zwieńczenie każdego dnia zaplanowana została projekcja spektaklu teatralnego.
𝗛𝗔𝗥𝗠𝗢𝗡𝗢𝗚𝗥𝗔𝗠
𝗖𝗭𝗪𝗔𝗥𝗧𝗘𝗞 𝟮𝟰.𝟭𝟭
15:00 Jaki jest z bliska (2004), Andrzej Wajda: Róbmy zdjęcie (2008)
17:00 Andrzej Wajda ogląda Popiół i Diament (2008), Marzenia są ciekawsze (1998)
19:00 Panel dyskusyjny: Andrzej Wajda i kino dokumentalne
20:00 Umarła Klasa. Seans T. Kantora (1976)
𝗣𝗜𝗔̨𝗧𝗘𝗞 𝟮𝟱.𝟭𝟭
16:00 Ceramika Iłżecka (1951), Idę do słońca (1955), Na planie (1968), Pan… Dziad z lirą (1972)17:00 17:00 Kręć, jak kochasz to kręć (2010)
18:00 Wykład prof. Krzysztofa Kornackiego: Wajda dokumentalny
19:00 Teatr telewizji: Noc Listopadowa (1978)
𝗦𝗢𝗕𝗢𝗧𝗔 𝟮𝟲.𝟭𝟭
14:00 Pokaz specjalny: Sygnowane: Andrzej Wajda (1988)
15:00 Zwięzła kronika czasu [Teatr Szekspirowski], Aktorzy przyjechali [Teatr Szekspirowski]
17:00 „Biesy” po latach
18:00 panel dyskusyjny z udziałem prof. Małgorzaty Jarmułowicz i prof. Mirosława Przylipiaka: Teatr w oczach Wajdy
19:00 Teatr Telewizji: Makbet (1969)
Organizatorzy:
Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego
Centrum Filmowe UG im. Andrzeja Wajdy
Gdański Teatr Szekspirowski
Uniwersytet Gdański
Wydarzenie dofinansowane ze środków Miasta Gdańska.
OPISY FILMÓW
Jaki jest z bliska (2004)
reż. Katarzyna Maciejko-Kowalczyk
Andrzej Wajda debiutował w 1953 roku filmem „Pokolenie”. Z okazji złotej rocznicy twórczości mistrza Katarzyna Maciejko-Kowalczyk wyreżyserowała krótki dokument w którym jego bliscy oraz dawni współpracownicy opowiadają swoje historie związane z Wajdą. Wystąpili między innymi : Członkowie zespołu filmowego „X”, Krystyna Janda, Agnieszka Holland oraz żona reżysera i wybitna kostiumolożka – Krystyna Zachwatowicz.
Andrzej Wajda: róbmy zdjęcie! (2008)
reż. Maciej Cuske, Thierry Paladino, Marcin Saute, Piotr Stasik
Produkcja ta jest swoistym portretem Wajdy, zrealizowanym przez czwórkę adeptów jego Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii. Dokument przedstawia kulisy planu „Katynia”. Film ten był bardzo osobisty i ważny dla mistrza ze względu na swojego ojca który tragicznie zginął w trakcie zbrodni katyńskiej. Maciej Cuske, Thierry Paladino, Marcin Sauter orazPiotr Stasik dostali niepowtarzalną okazję przyjrzenia się z bliska pracy Wajdy nad tą osobistą historią. Byli świadkami jego zmęczenia, porażek, radości oraz rozmów z różnymi ludźmi. Dzięki temu dokumentowi można poznać inne spojrzenie na postać Andrzeja Wajdy aniżeli wizerunek który znamy z mediów głównego nurtu.
Andrzej Wajda ogląda „Popiół i diament” (2008)
reż. Marcin Borchardt, Jerzy Rodas
Do kanonu arcydzieł Polskiego Kina zdecydowanie należy „Popiół i Diament” Andrzeja Wajdy z 1958 roku. „Andrzej Wajda ogląda „Popiół i diament”” to dość nietypowy dokument w którym reżyser filmowy konfrontuje się ze swoim dziełem po ponad 50 latach od premiery. W tym krótkim metrażu można uświadczyć niecodzienną rozmowę z Mistrzem, który na przemian z fragmentami „Popiołu i Diamentu” snuje opowieść pełną anegdot o kulisach powstania filmu, najsłynniejszych scenach i problemach z cenzurą, wspomina między innymi – Zbigniewa Cybulskiego, Bogumiła Kobielę, Adama Pawlikowskiego..
Marzenia są ciekawsze (1999)
reż. Stanisław Janicki
Przez ponad 60 lat swojej twórczości Wajda stworzył łącznie 61 filmów (pełnometrażowych oraz krótkometrażowych). W planach miał jeszcze więcej filmów których z różnych powodów nigdy nie powstały. W „Marzenia są ciekawsze” mistrz opowiada o swoich dziełach które nigdy nie trafiły na taśmy filmowe.
Umarła klasa. Senas T. Kantora (1976)
reż. Andrzej Wajda
W 1976 r. Andrzej Wajda nakręcił film dokumentalny stanowiący zapis inscenizacji “Umarłej Klasy” Tadeusza Kantora w wykonaniu teatru Cricot 2. Wajda uważał ten spektakl za największe dzieło teatralne, jakie powstało w XXI w. Zamknięci w ciasnej przestrzeni szkolnych ław aktorzy wyrażają niemożność powrotu do przeszłości i dzieciństwa. Między nimi porusza się sam Kantor, który wciela się w rolę ingerującego w wydarzenia obserwatora. W ten sposób przedstawione zostały tragiczne dzieje narodu żydowskiego w trakcie II wojny światowej.
Na Planie (1968)
reż. Jerzy Ziarnik
Film jest rejestracją pracy na planie filmu “Wszystko na sprzedaż” (1968). Dokumentalista Jerzy Ziarnik obserwuje za pomocą kamery Wajdę, który wspólnie z aktorami, w toku żmudnych, czasem pełnych emocji rozmów szuka ukrytych motywów i znaczeń, decyduje jak zrealizować kolejne ujęcia. Film Wajdy jest jednym z bardziej osobistych w karierze reżysera, co przekłada się na niepewność twórcy na planie.
Pan… Dziad z lirą (1972)
reż. Sławomir Idziak, Andrzej Kotkowski
Dokument przedstawia proces twórczy Andrzeja Wajdy na planie filmu “Wesele” (1972) na podstawie dramatu Stanisława Wyspiańskiego. Stanisław Idziak i Andrzej Kotkowski kręcą mistrza podczas pracy nad postacią Wernyhory. Wajda uważał scenę wejścia legendarnego wieszcza za kluczową dla całego filmu. Możemy więc obserwować jakie emocje towarzyszył mu gdy postanowił zmierzyć się z jednym z najważniejszych dzieł epoki Młodej Polski.
Idę do słońca (1955)
reż. Andrzej Wajda
Film dokumentalny w reżyserii Andrzeja Wajdy przedstawia portret Xawerego Dunikowskiego – wybitnego polskiego rzeźbiarza. Mistrz zrealizował go tuż po swoim pełnometrażowym debiucie “Pokolenie” (1954). W tej krótkiej impresji filmowej, reżyser poprzez precyzyjny dobór kadrów zaprasza nas do świata tego cenionego artysty. Tytuł filmu został zainspirowany autoportretem Dunikowskiego – “Idę ku słońcu”
Ceramika iłżecka (1951)
reż. Andrzej Wajda
Jeden z trzech filmów dokumentalnych Andrzeja Wajdy wykonanych jeszcze w szkole filmowej. Nakręcony w doktrynie socrealizmu z obowiązkowym komentarzem z offu obraz przedstawia pracę garncarzy z Iłży. Mimo narzuconej stylistyki i pozytywnego w wydźwięku komentarza, reżyserowi udało się wywołać w zakończeniu uczucie nostalgii za światem, który na naszych oczach odchodzi.
Kręć jak kochasz to kręć (2010)
reż. Andrzej Wajda
Wajda poświęcił ten film dokumentalny postaci wybitnego operatora i swojego wieloletniego współpracownika – Edwarda Kłosińskiego. Na portret ten składają się wywodził Kłosińskiego, jego rodziny i ludzi, z którymi pracował, a także fragmenty jego filmów. Wyłania się z tego obraz profesjonalisty, który szukał głębi w tym co robił, a także podchodził osobiście do wykonywanej pracy i ludzi.
Biesy po latach (2013)
reż. Andrzej Wajda
Film dokumentalny rozpoczyna się od wspomnień Andrzeja Wajdy na temat inspiracji do powstania spektaklu „Biesy”, który miał premierę w 1971 roku w Krakowskim Starym Teatrze. Dokument zawiera wywiady z aktorami, którzy występowali w „Biesach”. W filmie pokazano fragmenty oryginalnego przedstawienia, którego w całości nigdy nie udało się nakręcić. Wykorzystano zachowane elementy archiwalne, kostiumy, dekoracje oraz rekwizyty, aby móc przedstawić duch ówczesnego teatru i sprawić, że więcej osób mogło go doświadczyć.
Zwięzła kronika czasu (2015)
reż. Andrzej Wajda
Film, którego głównym bohaterem jest Gdański Teatr Szekspirowski, został zainspirowany otwarciem Teatru w 2014 roku. Wajda użył sfilmowanych wypowiedzi między innymi architekta teatru Renato Rizziego oraz dyrektora Jerzego Limona. W filmie pokazany jest również pobyt aktorów z Londyńskiego Teatru Szekspirowskiego, którzy odgrywali „Hamleta”. „Zwięzła kronika czasu” to połączenie dokumentu oraz reportażu, dlatego Wajda często opisywał ten film jako „impresja na temat Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego oraz jego otwarcia”.
Aktorzy przyjechali (2010)
reż. Andrzej Wajda
Film powstał z okazji 446 urodzin Williama Szekspira i pokazuje happening zorganizowany przez Andrzeja Wajdę 14 września 2009 roku. W wydarzeniu wzięło udział 80 polskich aktorów, którzy zagrali sceny oraz wygłosili monologi Szekspira na 20 scenach rozstawionych na Długim Targu w Gdańsku, gromadząc ok. 10 tys. widzów. Film zawiera wystąpienia najważniejszych gości, takich jak Donald Tusk, Jerzy Limon i Paweł Adamowicz. Na koniec dokumentu pokazany jest moment wmurowania kamienia węgielnego pod Gdański Teatr Szekspirowski.
Makbet (1969) – spektakl teatru telewizji
reż. Andrzej Wajda
Film na podstawie tragedii Szekspira o tej samej nazwie zrealizowany w 1969 roku. W rolach Makbeta i Lady Makbet obsadzeni zostali Tadeusz Łomnicki i Magda Zawadzka – aktorzy, którzy w tym czasie zyskali popularność w serialu „Pan Wołodyjowski”. Wykorzystanie tej pary pozwoliło zaskoczyć publiczność oraz przyciągnąć nowych widzów. Dzięki temu aktorzy uniknęli zaszufladkowania, a Wajdzie udało się poruszyć pytanie Szekspira o źródła zła w człowieku. Spektakl miał premierę 30 czerwca 1969 roku.
Noc listopadowa (1978) – spektakl teatru telewizji
reż. Andrzej Wajda
Adaptacja „Nocy Listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego, telewizyjne odtworzenie teatralnej wersji spektaklu przedstawianego w Starym Teatrze w Krakowie w 1974 r. Inscenizacja powstała w 1978 roku, zagrali w niej krakowscy aktorzy i została nakręcona w warszawskich Łazienkach, Belwederze oraz ulicach Starego Miasta. Dramat pokazuje dwie płaszczyzny – pierwsza, historyczna, jest zapisem powstania i zachowań Polaków podczas walki, a druga, metaforyczna, ukazuje świat bogów i to, że ludzie są ich marionetkami.